سچ دے آکھن واسطے ایتھے اسیری شرط اے
اڈنیاں بازاں دے لئی ٹڈھ دی فقیری شرط اے
باز پکھوواں دا بادشاہ ایس کارن اوہ صرف حلال رزق دی بھال کردا اے۔ جیویں زہر دا پیالا پیون لئی سقراط وانگر سچا۔۔۔ سولی چڑھن لئی منصور وانگر اٹل ۔۔تے سچ آکھن لئی قیداں برداشت کرنیاں پیندیاں نیں۔ پر ایہو جہیے قیدی نوں کاہد ا منکھ تے دکھ۔
کوئی حرص قیدی کوئی غرض قیدی میں تے ویکھیا کل سنسار قیدی
دِنے رات مسیتاں دے وچ ویکھے کئی جنتاں دے چاہت دار قیدی
سودا قوم تے ملک دا کری جاندے کیتے ڈالراں جہڑے غدار قیدی
ہویا قید نثار تے منکھ کاہدا بیٹھے باہر کِنے پہردار قیدی
٭٭٭
بڑے ای حوصلے والا سمندر رب نے دتا اے
کوئی نمرود مارن لئی ایہہ خنجر رب نے دتا اے
خدا نے سُن لئی ساڈی مبارک دیس دے لوکو
ظلم دے رِچھ نوں نتھ مارُو قلندر رب نے دِتا اے
بابا خوشی محمد نثار ۔۔۔ ”حوصلیاں دا پندھ“ کردا ہویاساہیوال شہر آیا۔۔۔ اوہدے کول ظلم جبر دی اک لمی داستان سی۔۔۔ اوہنے اپنے علاقے دے اک ایہو جہیے جاگیردار گھرانے نال متھا لایا جس نے کئی ورہیاں توں اپنے ظلم جبر نال لوکاں نوں سر نیوں کے جین تے مجبور کیتا ہویا سی۔ پر بابا خوشی محمد نثار تے ایس سوچ دا مالک سی۔
ٹکر لَیناں ظلم دے نال عبادت اے
نمرُوداں دے ظلم عذاب نہیں بن سکدے
جس بندے وی رب تے ڈوراں سُٹ دِتیاں
اوہدے لئی حالات خراب نہیں بن سکدے
بابے ہوراں نے ایہہ گل سمجھ لئی سی پئی ظلم سہنا تے کفر اے تے ظلم دے خلاف کھڑا ہونا عبادت۔ اوہناں رب دے دوڑیاں سٹ کے ویلے دے نمروداں نال متھا لایا۔ انقلابی نوں اپنا جھگا ساڑ کے جگ تے چانن کرنا پیندا اے ۔بابے ہوراں ایہہ ریت وی نبھائی ۔ اپنا گھر ،پروار، کاروبار سب کجھ دا تے لادتا پر اس ظالم اگے اپنا سر نیواں نئیں کیتا۔ اپنی جد وجہد تے کردار نال اک سما سہانا لے آندا ۔
اج توُں سوچ دَیا بگھیاڑا جو دل آوے کیتی جا
آخر کار تے بھرنا پوسی سب ہرجانا چڑیاں دا
ایہہ رِیتاں دے پنجرے روز نثارا ٹُٹ دے جاندے نیں
لگدا آو¿ن والا مڑ کے سماں سہانا چڑیاں دا
باباخوشی محمد نثار نے اپنی شاعری وچ مذہب دے ٹھیکیدار جبے قبے تے اُچے شملے والے مولویاں تے جعلی پیراں نوں اپنی شاعری دا موضوع بنایا اے۔ کیوں جے بابا جی آکھدے نیں
کہنے آکھ دتا اے کہ حقیقت ٹھیک نئیں ہوندی
ہے گل اینی کہ بس انھی عقیدت ٹھیک نئیں ہوندی
ہمیش توں ای مذہب دے ناں تے ای لوکاں نوں بلیک میل کیتا گیا ۔ مولوی، پنڈت، پادری یا کوئی وی ”مذہبی دکان “ہمیش ای ایہناں نے لوکاں نوں راہوں کُراہے پایا۔ تے ایہناں ای لوکاں نے خدا دا ناں لے ظالم نوں ظلم کرن دی کھلھ دتی تے مظلوم نوں تقدیر دا بہانہ بنا کے چپ کرن دا درس دتا۔ بابے ہوراں ایہہ سٹہ کڈھ لیا اے کہ عام انسان نوں مولوی دے مذہب دی نئیں اللہ دے دین دی لوڑ اے ایس لئی اوہ لوکاں نوں آکھ دا اے۔
مونہوں کردے نیں ذکر طہارتاں دا آپ بدکرداری نوں چمبڑے نیں
کسے سیٹھ دے کدے ایہہ گیت گاو¿ندے کدے کسے سردار نوں چمبڑے نیں
موسیٰ روز فرعوناں نوں کہی جاندے جھوٹھے بھرم وقار نوں چمبڑے نیں
بنھ کے پگ نثار فضیلتاں دی گرجھاں وانگ مردار نوں چمبڑے نیں
خوشی محمد نثار دی شاعری سارے وسیب دی عکاسی کردی اے۔ ساڈے معاشرے دا المیہ اک ایہہ وی اے کیہ ایتھے دے ظالم دے نال نال مظلوم وی دو نمبر نیں ۔
جہنوں خوف توں لوگ سلام کردے اوس بندے کی قدر وی دو نمبر
غرضاں لئی عبادتاں کرے جیہڑا اوہنوں ملے گا اجر وی دو نمبر
قبضہ جہدے تے دین دے تاجراں دا اوہ رب دا گھر وی دو نمبر
اوس قوم دے بخت نثار ماڑے جس دیس دا صدر وی دو نمبر
بابے ہوراں نوں پاکستان دے نال نال بھارت وچ وی بڑ ا جانیا جانداا ے ۔اوہنا ںنوں 2004ءدے عالمی پنجابی اکٹھ پٹیالہ دے پنجابی شاعری دنگل دا رستم وی آکھیا جاسکدا اے۔پٹیالہ یونیورسٹی وچ ہوئے ایس اکٹھ وچ بابے ہوراں دے کلام نے بھارتی لوکائی ولوں اپنی شاعری وجہوں جیہڑی وڈھیائی تے شوبھا اکٹھی کیتی اوہ کسے ہور دانشور دے حصے نئیں آئی۔ پٹیالہ یونیورسٹی دے ڈاکٹر درشن سنگھ آشٹ ہوراں نے بابے نوں”اک ہور بلھے شاہ“ دے ناں نال یاد کیتااے۔ اوہناں دی ایہہ گل سچ اے کہ” اج دا بلھے شاہ “کل دے بلھے شاہ وانگر اپنا یار مناون لئی پیراں ناں گھنگھرو بنھ کے نئیں بلکہ پیراں ہیٹھ کچ وچھا کے وسیب نوں سدھے تے لاون لئی اپنی شاعری نوں گھنگھرو بنا کے نچ رہیا اے ۔
اپنی دھون نہ اپنی شمجھیں
جے توں کہنا سچ و سچ
پیراں ہیٹھ وچھا کے کچ
نچ اوئے اج دے آ بلھیانچ
٭٭٭
بابا خوشی محمد دا تعارف: بابا خوشی محمد نثار ۔۔ ساہیوال دے چوٹی دے شاعر سن۔۔۔ اوہناں دیاں تن کتاباں حوصلیاں دا پندھ، اڈنی بازاں دی تے میں تارو دریاواں دا شائع ہویاں۔۔۔ اوہناں دے کلام دے شائقین پاکستان ، انڈیا تے یورپی ملکاںوچ وی کافی نیں۔۔۔۔ آبادئی گاوں نورشاہ ضلع ساہیوال سی۔۔۔ سن 2012 وچ وفات پائی۔۔۔
